اگر کودکی دارید که ریخت و پاش های او خسته تان کرده است، به این راهکارها فکر کنید و سریع اقدام کنید.

• دربـاره کـودکان نوپا می‌توانید چنـین کنید: یکی شما بردارید، یکی کودک بردارد و هنگامی که جمع کردن و برداشتن از روی زمـین را یـاد گرفت، هدف بعدی این است که به او یاد بدهید آنها را کجا بگذارد.
• خودتان الگوی عمل خوبی در مرتب بودن باشید.
• اتاق کودک به گونه ای باشد که به راحتی مرتب شود.
• وسایل کودک، مکانهای مخصوص داشته باشد. به او بگویید «همانطور که تو بری زندگ کردن خونه داری، وسایلت هم نیاز به خونه دارن».
• قانون بگذارید. هرکس باید وسایلش را سر جای خود بگذارد.
• از قانون بیرون آوردن استفاده کنید: «هر وقت یه اسباب بازی در آوردی، اسباب بازی دیگه رو بذار سر جاش».
• گاهی کودک را با بازی و شعر همراه کنید.
• او را تشویق کنید بلافاصله بعد از بازی، وسایلش را جمع کند. برایش زمانی را در نظر بگیرید مثلا تا 20 بشمارید.
• از کودک بخواهید شما را غافلگیر کند. مثلا بگویید: «تو مثل جادوگرها سریع وسایلو جمع میکنی».
• پیامد کارش را به کودک نشان دهید. مثلا اگر وسایلش را جمع نکرد، بگویید حتما نیاز نداشته و  برای مدتی آنها را جمع کنید؛ مثلا یک هفته مال شما خواهد شد. این وسایل را تا مدت معین در جعبه مخصوص یا همان جعبه جریمه بگذارید و به او بفهمانید که اگر این کار دوباره اتفاق بیفتد، دوباره جریمه خواهد شد.

همه والدینی که فرزند دارند، می دانند چقدر متقاعدکردن فرزندانشان درباره اهمیت مسواک زدن، سخت است.

کودکان کوچکتر معمولا چون یا دندان هایشان در حال رشد است یا دندان هایشان افتاده است، مقداری دهانشان حساس تر می شود. باید سعی کرد درد و ناراحتی کودک را ابتدا کمتر کرد.

کودکتان ممکن است حتی سعی داشته باشد که در مقابل حرف شما مقاومت کند. در چنین شرایطی توصیه می شود که یکسری راه حل در پیش بگیرید که بتوانید کودک را تشویق به مسواک زدن کنید.

1. یک مسواک جدید بخرید

شاید به نظر چیز کوچکی بیاید، اما مسواک جدید خیلی روی تشویق کودک به مسواک زدن کمک می کند. خصوصا که یک مسواک با تم کودکانه یا عروسکی بگیرید. برخی کودکان هم دوست دارند خودشان مسواک شان را انتخاب کنند. پس سعی کنید او را همراه خود ببرید.

2. می توانید به کودک اجازه دهید که خودش طعم خمیردندان را انتخاب کند

به کودکتان اجازه دهید که خودش طعمی که دوست دارد را انتخاب کند. به یاد داشته باشید که هر برند خمیردندانی ممکن است طعمش با دیگری متفاوت باشد.

3. با هم مسواک بزنید

اگر کودکتان حس می کند که مسواک زدنش نوعی شکنجه به حساب می آید، پس شما هم به او بپیوندید و با هم مسواک بزنید. حتی می توانید به کودک اجازه دهید دندان های شما را هم مسواک بزند. حتی اگر خواهر یا برادر بزرگتری دارد که رقابت دارند، این راه حل بهتری است.

4. سیستم پاداش را به کار گیرید

معمولا چون کودکان در مورد بهداشت دهان و بیماری های لثه و مسائلی از این دست درک درستی ندارند، پس باید به دنبال راه حلی جالب تر بود. مثلا یک تقویم بگیرید و روزهایی که مسواک می زند، روی آن روزها استیکر بچسبانید. در نهایت و در صورتی که به بهترین نحو مسواک زده بود، به او ستاره طلایی بدهید.

هنگام تعویض پوشک یا لباس کودک زیر یک سال می توانید از روش های زیر برای کاهش گریه و مقاومت او استفاده کنید:

• برای تعویض پوشک به یک اتاق گرم بروید و مطمئن شوید که خیلی سردش نباشد.
• ذهن و حواس او را اغلب اوقات میتوان با یک اسباب بازی یا وسیله مانند شانه یا لوسیون، از مسئله منحرف کرد. یک جغجغه، جعبه ی موزیک، یا وسیله ی دیگری که کودک بتواند در دست بگیرد نیز موثر است.
  گاهی هم میتوانید قطعه ای کوچک نوار چسب به سر انگشتان او بچسبانید و تا زمانی که او موفق به جدا کردن نوار چسب شود کار شما پایان خواهد یافت .
• با یک صدای آرام و با حوصله کاری که انجام می دهید را برایش تعریف کنید. به او توضیح دهید که چه کاری می کنید و با او ارتباط چشمی برقرار کنید.
• همچنین می توانید با هم قراری به نام بازی پوشکی بگذارید. برای انجام این بازی می توانید هر قسمت از مراحل تعویض پوشک را با قلقلک یا خنده یا در آوردن صدایی که خوشش می آید، انجام دهید. مثلا وقتی پوشک را زیرش می گذارید، دلش را قلقلک بدهید یا در دلش فوت کنید و به همین ترتیب… .
• خواندن شعری که کودک دوست دارد نیز باعش شادی او شده و با این کار، احساس راحتی بیشتری می کند.

به تدریج که طفل یکساله تان رشد می کند، ممکن است مقاومت او بیشتر شده و به لجبازی تبدیل شود. برای این منظور هم می توانید تکنیک های زیر را امتحان کنید:

• جلب همکاری او شگردی است که میتواند روش موثری در تعویض پوشک یا پوشیدن لباس و یا حتی حمام بردن کودک بالای یکسال باشد. برای مثال هنگام حمام رفتن، بگویید اسباب بازی های کثیف (و البته قابل شستشو) را بیاورد و بشوید. همچنین برای لباس پوشیدن، به او اجازه دهید لباس هایش را جمع کند و یکی یکی به شما بدهد.
• خواندن شعر یا سرود همراه با کودک، روش دیگری است که میتوانید او را سرگرم کنید. بد نیست هنگام پوشاندن لباس این جملات را تکرار کنید: « روی سر ، روی بینی ، بکشش پایین ، حالا درست شد! » و یا هر شعر و سرودی که به ذهن شما خطور میکند بخوانید.
• در صورت زیاد بودن مقاومت کودک، می توانید یه شکلات، کوکی یا کیک خوشمزه که به آن علاقه دارد را آماده کنید و بگویید بعد از انجام کارش، می تواند آن را بخورد. همچنین می تونید آن را در جایی از دستشویی یا حمام پنهان کنید و بگویید برود تا پیدایش کند.

قبل از انجام هرکاری در مواجهه با بدغذایی کودک دلبندتان، به این سوال ها جواب دهید؛ آیا همیشه و در تمام ساعت های روز به خوردن بی میل است؟ چه مواد غذایی ای را می پسندد؟ فقط گوشت و سبزیجات نمی خورد یا اهل خوردن بیسکویت و اسنک هم نیست؟

ابتدا سعی کنید ریشه مشکل را پیدا کنید. به نمودار رشد او نگاهی بیندازید؛ اگر رشد خوبی دارد یعنی بی دلیل نگران هستید و به اندازه می خورد.

اگر کودک اشتهایی به خوردن غذا ندارد، برای سیر نگه داشتنش، هر چیزی مثل شیرینی و بیسکویت به او ندهید. بگذارید آرام آرام عادت های غذایی خوب در او شکل بگیرد.

در ادامه، چند توصیه مفید و کاربردی برای برخورد با لجبازی کودکان در غذ خوردن ارائه شده است.

• ترتیب های غذایی را به او یاد بدهید. از پیش غذاها شروع کنید. اگر نخورد، اشکالی ندارد؛ چند لحظه صبر کنید بعد بشقاب را از جلوی او بردارید. همین کار را در مورد غذای اصلی انجام دهید. اگر باز هم نخورد، دسرش را 2 برابر نکنید تا حداقل سیر شود. اجازه بدهید خوب گرسنه شود. وقتی میلش کشید، به او غذا بدهید. همچنین اگر فقط چند قاشق غذا می خورد و بعد دلش دسر می خواهد، به او سخت نگیرید. اجازه بدهید لذت خوردن در او شکل بگیرد.
• بین 2 تا 10 سالگی فقط یک چهارم کودکان دوست دارند غذاهای تازه بخورند و ترجیح می دهند همان چیزی که دوست دارند، مرتب بخورند ولی شما باید غذاهای جدید یا آنچه آنها می گویند «نمی خوریم» هم به آنها بدهید. تحقیقات نشان داده اگر کودکی غذایی را چند بار بچشد، احتمال آنکه به مرور به خوردن آن علاقه مند شود، زیاد است. تا 5 بار یک ماده غذایی را به یک شیوه طبخ کنید و عکس العمل فرزندتان را ببینید. اگر نخورد، غذاها را به اشکال و طعم های مختلف درست کنید؛ مثلا اگر فرزندتان از سیب زمینی به شکل پوره بیزار است، آن را به روش دیگری (کبابی، بخارپز یا سرخ شده) طبخ کنید.
• سعی کنید بشقاب غذا را خلاقانه و آنگونه که دوست دارد، تزیین کنید. مثلا اگر فرزندتان گوجه فرنگی را در سالاد کنار می گذارد، آن را رنده یا پوره کنید و به سس سالاد بیفزایید.
• در هر گروه غذایی 2 انتخاب به فرزندتان بدهید؛ مثلا بپرسید هویج می خورد یا نخود فرنگی، ترجیح می دهد غذایی با گوشت قرمز بخورد یا گوشت مرغ؟ دوست دارد غذایش کبابی باشد یا سرخ شده؟
• بنابراین برای اینکه کودک‌ لجبازتان به خوردن غذاهایی که برایش مفید است متقاعد شود، وقت غذا خوردن را به اوقاتی مفرح تبدیل کنید. مثلا  در آماده کردن میز از او کمک بخواهید، دور هم غذا بخورید و سعی کنید جز در موارد استثنایی، به او جداگانه غذا ندهید. حتی می توانید او را در آشپزی دخالت دهید. مثلا هویج ها را بدهید تا بشوید یا تخم مرغ ها را بشکند. کودکان آنچه خودشان پخته اند را، با رغبت بیشتری می خورند.

رازهای تربیت کودک خوش غذا

برنامه کامل غذایی کودکان

خنداندن

وقتی کودکتان می خندد، حواسش پرت می شود و دفاعش می شکند. با این کار، راحتتر به حرف شما گوش می کند.

داستان گفتن

یکی از بهترین روش ها برای سرگرم کردن کودکان در مواقع ضروری مثل غذا دادن به کودک، داستان گفتن و یا بازگو کردن یک خاطره است؛ به خصوص خاطره ای که مربوط به کودکتان باشد. حتی می توانید خودتان یک خاطره یا داستان بسازید.

راز گفتن

یکی از مواردی که برای کودکان جذابیت دارد و او را به شدت همراه می سازد، راز گفتن در گوش اوست. مثلا بگویید «میخوام یه راز خیلی مهم بهت بگم. میخوای بشنوی؟». وقتی کودک تمایلش را نشان داد، او را در آغوش بگیرید و چیزهای جالب و شیرین در گوشش بگویید.

تغییر صدا

یکی دیگر از روشهای متوقف کردن لجبازی کودکان، تعریف کردن داستان همراه با تغییر صدا است؛ مواردی مانند حرف زدن کودکانه، صدای پیرزن بی دندان، صحبت کردن با لهجه های مختلف و یا هر تقلید صدایی که میتوانید انجام دهید، داستان شما را جالبتر می کند.

آواز خواندن

کودکان از هر کاری که با شادی و بازی همراه باشد، لذت می برند. همچنین می توانید زمان آواز خواندن، یک یا دو کلمه را اشتباه تلفظ کنید. با این کار، فکر کودک مشغول شده و کارهایی مثل لباس پوشیدن یا مسواک زدن را راحتتر انجام می دهد.

کودکان لجباز به هیچ صراطی مستقیم نیستند و راضی کردن‌شان حتی به انجام کارهای ساده‌‌ی روزمره مثل غذا خوردن یا مسواک زدن یک جنگ اعصاب دائمی است که والدین را به سُتوه می‌آورد، این قبیل لجبازی‌ها می‌تواند ریشه‌ی ژنتیکی داشته باشد، اما در بسیاری موارد این خودِ والدین هستند که با برخورد ناصحیح‌ باعث لجباز بار آمدن کودک‌شان می‌شوند. گاهی پدر یا مادر در نهایت تسلیم خواسته‌ی کودک‌شان می‌شوند و ناخواسته به لجبازی او مُهر تأیید می‌زنند. این در حالی است که والدین باید در برخورد با لجبازی کودک خود طوری رفتار کنند که او یاد بگیرد با لجبازی نمی‌تواند خواسته‌هایش را پیش ببرد، اما چطور؟ در این مطلب به بررسی راهکارهای برخورد با لجبازی کودکان می پردازیم.

1. با او ارتباط نزدیک برقرار کنید

کودکانی که با والدین یا پرستار خود ارتباط خوبی دارند، تمایل بیشتری به مشارکت و فرمان‌پذیری نشان می‌دهند.

مثلا اگر از وقت خواب کودک شش‌ساله‌تان گذشته است و او هنوز اصرار دارد که کارتون تماشا کند، نباید با اجبار به سمت تختخواب هدایتش کنید. در عوض کنارش بنشینید و خودتان را به کارتونی که تماشا می‌کند علاقه‌مند نشان بدهید تا نرم شود و راحت‌تر به حرف‌تان گوش کند.

2. به او حق انتخاب بدهید

به‌جای اینکه به کودک لجباز خود امر کنید، به او حق انتخاب بدهید. مثلا اگر به کودک لجباز چهارساله‌ی خود امر کنید که باید رأس ساعت ۹ شب در تختخوابش باشد، تعجبی ندارد که با یک جیغ بلند به شما «نه» بگوید. مثلا بگویید: «خُب دیگه وقت خوابه. عزیزم دلت می‌خواد کدوم قصه‌ رو برات بخونم؟» و سپس اسم چند قصه‌ را نام ببرید. اگر کودک‌تان هنوز نافرمانی کرد و گفت: «من نمی‌خوام برم تو جام!»، آرامش خود را حفظ کنید و با جدیت بگویید: «اما این جزو انتخابایی که می‌تونی داشته باشی نیست.» و این جمله را هر چند بار که لازم شد تکرار کنید. با تکرارِ شما کودک‌تان ترغیب می‌شود که کوتاه بیاید.

توجه داشته باشید که تعداد انتخاب‌هایی که در هر مورد در نظر می‌گیرید، نباید خیلی کم یا زیاد باشد. مثلا در خرید اسباب بازی یا انتخاب لباس، می‌توانید خودتان دو یا سه مورد مناسب انتخاب کنید و سپس از کودک‌تان بپرسید که دوست دارد کدام‌شان را داشته باشد.

3. با او همکاری کنید

کودکان لجباز در مورد اینکه چگونه با آنها رفتار می‌شود، روحیه‌ی بسیار حساسی دارند. پس در صحبت با این قبیل کودکان نسبت به لحن، زبان بدن و کلماتی که استفاده می‌کنید محتاط باشید. مثلا به جای «ازت میخوام که این‌کار رو انجام بدی.» از جملاتی مانند «بیا با هم‌دیگه این کار رو انجام بدیم.» یا «چطوره این کار رو امتحان کنیم.» استفاده کنید.

برای اینکه کودک‌تان به انجام کار خاصی ترغیب شود، بازی‌های سرگرم‌کننده ترتیب بدهید. مثلا اگر کودک لجبازتان اسباب‌بازی‌هایش را جمع‌وجور نمی‌کند، اول خودتان دست به کار شوید و سپس از او بخواهید به عنوان دستیار ویژه همراهی‌تان کند. حتی می‌توانید برای اینکه بازیِ مرتب کردن جذاب‌تر شود، وقت بگیرید و بگویید هرکس که تا پایان زمان تعیین شده (مثلا شمردن تا 10) اسباب‌بازی‌های بیشتری جمع کرد برنده است.

4. با او مذاکره کنید

هرچه کودک خود را کامل‌تر بشناسید، راحت‌تر می‌توانید رگ خوابش را به‌دست بیاورید. اگر می‌خواهید کودک لجبازتان حرف‌شنوی داشته باشد، باید بدانید که علت مخالفتش چیست. برای شروع می‌توانید بپرسید: «چیزی باعثِ ناراحتیت شده؟» یا «چیزی می‌خوای؟» تا کودک‌تان به صحبت کردن ترغیب شود. هدف مذاکره لزوما این نیست که در نهایت تسلیم خواسته‌های کودک خود شوید، بلکه قرار است نشان بدهید که نسبت به خواسته‌هایش بی‌اعتنا نیستید. مثلا اگر کودک‌تان حاضر نیست شب‌ها در ساعت مقرر بخوابد، به‌جای اجبار کردن بنشینید و با او در مورد ساعت خواب مذاکره کنید و نهایتا ساعتی را در نظر بگیرید که مورد رضایت هر دو طرف‌تان باشد.

5. رفتار مثبت او را تقویت کنید

سوزان اِستیفلمَن، مشاور ازدواج و خانواده، «بازی بله گفتن» را پیشنهاد می‌کند تا بتوانید پاسخ‌های منفی کودک لجباز خود را به پاسخ‌های مثبت تغییر بدهید. در این بازی سؤالاتی از کودک‌تان بپرسید که احتمالا به آنها پاسخ مثبت خواهد داد: «بستنی دوست داری مگه نه؟»، «دوست داری با اسباب‌بازی‌هات بازی کنی؟»، «دوست داری دایناسورت رو ببینی که داره توی وان حموم شنا می‌کنه؟» و امثال اینها. تقویت پاسخ مثبت باعث می‌شود که کودکتان احساس کند حرفش را می‌شنوید و درکش می‌کنید.

6. قانون بگذارید

خودتان الگوی عملی خوبی در رعایت قوانین و انجام کارها باشید.

اگر چند فرزند دارید باید بین قوانین تربیتی همه‌ی فرزندان‌تان یک ارتباط منطقی و نامتناقض وجود داشته باشد.

نباید در اِعمال این قوانین، فقط چون برای خودتان راحت‌تر است سهل‌انگاری کنید؛ در واقع حرف و عملتان یکی باشد.

7. محیط منزل را به دور از تشنج نگه دارید

بچه‌ها از طریق تجربه و مشاهده‌ی اَعمال و رفتار اطرافیانشان یاد می‌گیرند. مثلا اگر کودکتان تقریبا به هرچیزی که می‌گویید جوابِ «نه» می‌دهد، باید از خودتان بپرسید که آیا شما نیز زیاد «نه» می‌گویید. اختلافات زناشویی باعث برهم خوردن آرامش منزل و ایجاد محیطی متشنج می‌شود که روی خلق‌‌وخو و رفتار کودکان تأثیر خواهد گذاشت. مطالعات نشان داده است اختلافات والدین می‌تواند به گوشه‌گیری اجتماعی یا حتی پرخاشگری کودکان منجر شود.

نقاشی هر کودک بیان گر احساسات درونی اوست. برای تحلیل و قضاوت یک اثر باید به صورت مستمر و پی درپی نقاشی‌های کودک را زیر نظر داشت تا به جنبه‌های درونی کودکان پی برد. در نقاشی کودکان هر شکل، نماد یا رنگ بیان گر یک شخص، یک احساس یا یک ویژگی روحی خاص است.

جزئیات در نقاشی کودک نشانه هوش او بوده و بچه‌هایی که جزئیات را بهتر می‌کشند باهوش‌تر هستند. بچه‌های باهوش برای کشیدن یک آدم، تمام اعضای بدن را با دقت فراوان رسم می‌کنند. پس نقاشی کودک می‌تواند شاخصی برای هوش بزرگسالی او باشد. البته کشیدن بیش از اندازه جزئیات بدون توجه به عمومیت مسائل می‌تواند نشان دهنده اختلال وسواس در کودک باشد که لازم است به آن توجه کنید.

در ادامه به تفسیر چند مورد از نقاشی کودکان می‌پردازیم.

خانه

خانه نماد پناهگاه و گرمی خانواده است. هر چه خانه در نقاشی زیباتر و با جزئیات بیشتر باشد، نماد زندگی ای است که کودک در آن احساس آرامش میکند. برعکس، اگر خانه ای بدون در ورودی، با دیوارهای بلند و منزوی و دورافتاده ترسیم شود، اگر این خانه بین سنین ۵-۸ سالگی ترسیم شود نشانگر خجالتی بودن کودک و وابستگی شدید او به مادر است. بعد از ۸ سالگی نشانگر احساس خود کوچک بینی و تنهایی است.

خورشید

خورشید بیانگر امنیت، خوشحالی، گرما، قدرت و نماد پدر است. وقتی رابطه پدر و کودک خوب است، خورشید کامل و در حال درخشیدن نمایش داده میشود. هنگامی که این ارتباط مطلوب نیست، خورشید در پشت کوه ناپدید است و یا به صورت قوسی در افق دیده میشود و اگر کودک از پدرش هراس داشته باشد، خورشید به رنگ قرمز تند یا سیاه ترسیم می شود.

شکل آدم

کودک وقتی شکل آدم میکشد، قبل از هر چیز شکل خود و یا درکی را که از بدن و تمایلاتش دارد، بیان میکند. شخص در اندازه بزرگ نشانه پرخاشگری است، اما در اندازه کوچک نشانه احساس بی کفایتی، شرم، ترس و افسردگی است. اگر کودک ،سر شخص را بسیار بزرگ بکشد نشان از مغرور بودن است.

آدم های بلندتر از حد متوسط به معنی پرخاشگری یا خود بزرگ بینی و نقاشی های ریز و بسیار کوتاه به معنی عزت نفس پایین، اضطراب یا افسردگی است.

صورت

کودکان پرخاشگر، اجزای صورت را به طور اغراق آمیزی بزرگ میکشند؛ در حالی که کودکان خجالتی جزئیات را از نظر می اندازند و فقط دایره صورت را ترسیم میکنند.

کودکانی که بیشتر صحبت می‌کنند، تهاجمی هستند و دهان را با اندازه بزرگ طراحی می‌کنند.

کودکانی که فکر می‌کنند مدام تحت کنترل هستند اندازه چشم‌ها را بزرگتر نقاشی می‌کنند. چشم در اندازه کوچک، نشان از ضعف احساسات و وابستگی است و اگر چشم حذف شود نشان از عدم تمایل به حضور در جامعه و ارتباط برقرار کردن با دیگران است.

بزرگ نشان دادن بینی تاکید بر پرخاشگری در کودک است.

کودکانی که گردن را بلند می‌کشند، نشان از سختی در دستیابی به اهداف و خواسته هایشان است. کودکان مشکل دار اصولاً گردن را به طور کامل حذف می‌کنند.

دست ها و پاها

دستهای بزرگ بیانگر قدرت و کنترل است. حذف دستها بازتاب احساس فقدان قدرت و بیهودگی و بی یاور بودن است.
کودکان ضعیف و درون گرا اغلب برای آدم ها پا نمیگذارند و یا او را در حالت نشسته نقاشی میکنند.

فضا 

به طور کلی کودکانی که رسم نقاشی آن ها به تناسب بر روی کاغذ ترسیم شده، کودکانی آرام هستند. به نظر روان شناسان کودکانی که فضا را بهتر از دیگران حس می کنند، دارای قابلیت درک بهتری هستند.

خطوط 

بچه‌هایی که همیشه باخطوط بسیار نازک و کمرنگ نقاشی می‌کنند معمولاً خجالتی، لاغر و انزواجو هستند.

فشار قلم خبر از تنش عضلانی کودک می‌دهد. این پدیده در کودکان پسر منعکس کننده عجولی است. خطوط خفیف سطح انرژی پایین، شرم و افسردگی را منعکس می‌کند.

حرف آخر…

حتماً وقتی فرزندتان نقاشی می‌کشد و به شما نشان می‌دهد، تنها به جمله خیلی قشنگ است اکتفا نکنید. راجع به نقاشی‌اش با او گفتگو کنید و از او سوال بپرسید.

در ابتدا از او شخصیت‌های نقاشی‌اش را بپرسید. از آدمک‌هایی که کشیده است شروع کنید و بپرسید این آدمک کیست.

بعد اگر چیزی دیدید که نفهمیدید چیست، از او بپرسید این چیست و بعد راجع به اشیا و بقیه چیزها سوال کنید؛ مثلاچرا این درخت را تنها کشیدی؟

سپس اگر چیز عجیب و غریب و یا غیرطبیعی دیدید سوال کنید مثلاً چرا این آدم دست ندارد.

اگر پدر و مادر بتوانند به درستی معنا و مفهوم نقاشی‌هایی که کودکانشان می‌کشند را متوجه شوند، شاید بتوانند به افکار و شخصیت و نبوغ آن‌ها زودتر از هر اتفاقی پی ببرند.

پیشرفت نقاشی کودکان در طی یک دوره زمانی می‌توانند رشد فکری آن‌ها را نشان دهد و همچنین توانایی‌ها و مهارت‌های علمی آن‌ها را مشخص کند. روانشناسی نقاشی کودکان، حاکی از آن است که کودکانی که نقاشی‌های بهتری دارند از درصد هوش عاطفی بالاتری برخوردارند.

کودکان ابزار نقاشی را به طوری تصادفی انتخاب نمی‌کنند. این انتخاب، خلق و خوی شخصیتی آن‌ها را نشان می‌دهد. مداد، قلم مو و کاغذ بهترین روش برای انتقال ترس‌ها و امید‌های آنهاست. ضخامت مداد، اندازه ورق انتخاب شده و … نشان دهنده خصوصیات درونی اوست. هرچه ورق بزرگتر باشد کودک می‌خواهد بیشتر خود را نشان دهد، در حالی که انتخاب یک برگه کوچکتر نشان می‌دهد کودک رضایت بیشتری دارد.

کودکان عصبانی

وقتی کودک عصبانی باشد، خط های محکم و شکننده می کشد که حتی ممکن است کاغذ را پاره کند یا روی صفحه بعد بیفتد و نیز از رنگ های تیره استفاده می کند.

کودکان بی اعتماد به نفس

این کودکان، نقاشی خود را در گوشه کاغذ می کشند. چون فکر می کنند کل صفحه، حق آنها نیست.

کودکان خیال پرداز

آسمانِ نقاشی در این کودکان، پر از هواپیما، رنگین کمان و شاید سفینه فضایی است. انگار که می خواهند در آسمان خیالشان پرواز کنند.

کودکان خوشحال

این کودکان از خانواده و زندگیشان راضی هستند. آنها عموماً خود را در کنار پدر و مادر، در حالی که دستشان را با محبت گرفته اند و لبخند می زنند، می کشند.

کودکان ایمن

وقتی کودک در خانه احساس آرامش و امنیت کند، خانه را بارنگ های شاد، در، پنجره و دودکش می کشد.

حرف آخر…

هرگز از نقاشی کودک ایراد نگیرید و همیشه راجع به ایرادها سوال کنید؛ مثلا نگویید درخت را که آبی نمی‌کشند بلکه بپرسید چرا درخت را آبی کشیدی؟ راجع به حالات آدمک‌ها نیز می‌توانید از کودکتان سوال کنید مثلا چرا این دختر گریه می‌کند؟ یا چرا این پسر جدا از بقیه بچه‌ها بازی می‌کند و … . گفتگو راجع به نقاشی علاوه بر اطلاعاتی راجع به درون فرزندتان موضوعی جالب برای گفتگوی شما و کودکتان است که خود می‌تواند یک پل ارتباطی میان شما باشد.

در این مطلب، راهکارهایی برای علاقمند کردن کودک 6 سال به بالا به کتاب و مطالعه ارائه کرده ایم.

کودک از شش سالگی به بعد:

• با کمی اشتباه کتاب‌هایش را می‌خواند اما با رسیدن به کلمات تازه مکث می‌کند و اغلب باتوجه به معنای کلی متن آنها را حدس می‌زند.
• از تصاویر برای حدس زدن داستان و تشخیص معنای واژه‌ها کمک می‌گیرد.
• می‌تواند به سؤال‌های تازه در مورد داستان پاسخ دهد.
• از خواندن کتاب‌های تازه و کشف جملات جدید لذت می‌برد.

احساس خوب با کتاب

وقتی برای کودک کتاب قصه می خوانید، سعی کنید او را در آغوش بگیرید، موهایش را نوازش کنید و گاهی او را ببوسید. با این کار، احساسِ خوبِ دوست داشته شدن، با کتاب خواندن گره می خورد و خاطره خوشایندی از کتاب و مطالعه در کودک ایجاد می شود.

کتابخانه شخصی

برای هریک از فرزندان، طبقه یا قسمتی از کتابخانه منزل را اختصاص دهید. عکس کودک را در آنجا بزنید و به کودک‌تان اجازه دهید کتاب‌هایش را خودش انتخاب کند و قفسهٔ کتاب‌هایش را خودش بچیند. این کار به شکل‌گیری سلیقه شخصی آنها در کتابخوانی کمک می‌کند.

کتاب مورد علاقه

سعی کنید علایق فرزندتان را بشناسید. بعضی بچه‌ها علاقه‌ای به کتاب داستان ندارند اما ممکن است عاشق کتاب‌های ورزشی و نقشه‌ها باشند. این بچه‌ها به داده‌ها و اطلاعات واقعی بیشتر از موضوعات غیرواقعی علاقه دارند. بعضی از کودکان نیز به موجودات فضایی یا دایناسورها علاقه دارند. با هم به کتاب فروشی بروید و کتاب هایی با موضوع مورد علاقه او تهیه کنید.

مطالعه خانوادگی

اگر می‌خواهید کودک کتابخوان داشته باشید، نخست خودتان باید کتابخوان باشید. ساعتی در روز یا شب را به مطالعه خانوادگی اختصاص دهید که همه اعضای خانواده با هم مطالعه کنند و این عمل را به یک عادت خانوادگی تبدیل کنید. کتاب‌ خواندن در حضور بچه‌ها، به آنها نشان می‌دهد که کتاب فقط برای یادگیری نیست و لذت‌بخش هم هست.

جشنِ کتاب

«برگزاری جشن برای کتابِ خوانده شده، مانند جشن تولد می‌تواند یکی از شیوه‌های جذاب برای تشویق کودکان به مطالعه باشد. ایجاد فضایی شاد با حضور دوستان و هم‌سالان که در آن کتاب محوریت دارد، کمک می‌کند تا کتابخوانی به عنوان یک موضوع جذاب و در عین حال مفرح در ذهن کودک ثبت شود. این جشن می‌تواند در زمانی برگزار شود که کودک شما در امر مطالعه یک کتاب موفق بوده است، داستانش را به خاطر سپرده و با آن ارتباط خوبی برقرار کرده است.

مسابقه کتابخوانی

برگزاری مسابقه کتابخوانی در میان بچه‌ها که حس رقابت را در آنها برمی‌انگیزد، می‌تواند یکی از راه‌های خوب برای رسیدن به کودکی علاقه‌مند به کتاب باشد.

در این مطلب، راهکارهایی برای علاقمند کردن کودک 4 تا 6 ساله به کتاب و مطالعه ارائه کرده ایم.

کودک از چهار تا شش سالگی:

• برای بازگو کردن داستان، باید تصویر‌های هر صفحه را ببیند.
• بعضی حروف الفبا و کلمات را می‌شناسد و آنها را در صفحات تشخیص می‌دهد.
• داستان کتاب‌ها را به خاطر می‌سپارد و مدام از شما می‌خواهد یک کتاب تکراری را برایش بخوانید.
• عاشق داستان‌های عجیب و خنده‌دار است و دوست دارد در صدا و شیوه روایت خواننده هم عجیب بودن و حتی مسخرگی رفتار بعضی شخصیت‌ها را احساس کند.

کتاب را بازی کنید

داستانی را انتخاب کنید که فرزندتان بتواند در جریان آن مشارکت کند. بچه‌ها در سنین پیش‌دبستانی دوست دارند هنگام کتاب خواندن شما نقش فعال‌تری بازی کنند.

سراغ علایقش بروید

کتاب را براساس علایق فرزندتان انتخاب کنید. اگر او عاشق ماشین است، داستانی را برایش بخوانید که ماشین‌ها شخصیت‌های اصلی‌اش هستند و اگر با حیوانات خوب ارتباط برقرار می‌کند، سراغ گزینه‌هایی بروید که داستانی را در جنگل و باغ‌وحش روایت می‌کند.

آموزش در کنار لذت

گفتیم که بچه‌ها در این سن به توانایی‌شان در بازشناسی کلمات افتخار می‌کنند. پس به او در شناخت واژه‌ها و گسترش دایره آموخته‌هایش کمک کنید تا از توجه کردن به متن کتاب لذت بیشتری ببرد و شریک شما در خواندن شود.

پرتوقع نباشید

می‌دانیم دوست دارید از همان سال‌های اول، فرزندتان را به جمع فرهیخته‌ها وارد کنید و او را با ادبیات فاخر پیوند بزنید اما مراقب باشید او را دلزده و سردرگم نکنید. به همین دلیل نباید سراغ کتاب‌هایی که متن ثقیلی دارند بروید. اگر می‌خواهید فرزندتان مثنوی‌خوان شود، اول با بازنویسی‌هایی که از داستان‌های مثنوی شده شروع کنید و پس از تمام کردن این داستان‌ها و زمانی که سن فرزندتان کمی بیشتر شد، اشعار مولانا را برایش بخوانید. مهم این است که کودک‌تان توانایی درک شنیده‌هایش و دل‌بستن به آنها را داشته باشد.

چی بخوانم؟

فرزند شما آرام‌آرام با قصه‌های طولانی‌تر کنار می‌آید. «قصه‌های من و بابام»، داستان‌های کوتاه و بامزه‌ای هستند که همراه تصویرگری جذاب می‌توانند کودکتان را برای دقایقی بخندانند و سرگرم کنند.

برگرفته از: www.beytoote.com